Molla Mahmud Zokayd ve “er-Risaletu fi’d-Dâd ve’t-Tâ”

 

Adnan Memduhoğlu

Öz

Molla Mahmud Zokaydî, yirminci asırda Türkiye’nin doğusunda yetişmiş önemli bir âlimdir. 1877 tarihinde Siirt’in Halenze köyünde doğdu. 5 Nisan 1945 de Siirt’e bağlı Kurtalan ilçesi Zokayd beldesinde vefat etti. Babası Molla Abdulkahhar Zokaydî ve Molla Hasan’ın yanında okuyup icâzet aldı. Şerhu’l-Ma’fuvvât, Kitabu’l-Hukuk ve’s-Suhbe, Kitabun fi Bahsi’l-Eyman ve’t-Talak, Hülasâtu’l-Edeb fî Mekârimi’l-Ahlâki’l-Me’sûra, es-Seyahatu ilâ Beyrut, et-Teb’îdu ilâ Antalya ve’s-Seyahatu fî Diyâri’l-İslam gibi çok sayıda eseri bulunmaktadır. Bu makalede Molla Mahmud’un ilim tahsîli, hocaları, öğrencileri, eserleri incelenmiş en sonunda “er-Risaletu fi’d-Dâdi ve’t-Tâ” adlı risalesinin tanıtımı yapılarak tahkikine yer verilmiştir. Molla Mahmud’un bu eseri, kıraat ve fıkha dair on bir varaklık bir risale olup ‘Dad’ ve ‘Ta’ harflerinin mahreçlerinden bahsetmekte, yanlış okumaların namazları bozup bozmayacağı gibi fıkhî konulara değinmektedir.